Jacqueline heeft ons uitgenodigd bij de thuisbasis van Zuidweg & Partners, een mooi pand uit 1898 aan de Graaf Florislaan in Hilversum. Ook binnen ademt het historie: van de glas-in-lood ramen tot de ontvangstkamer met opnieuw beklede antieke stoelen. In deze prettige omgeving volgt al snel een geanimeerd gesprek.
ZELF: Bewindvoerders krijgen in toenemende mate verzoeken om hulp van ondernemers met schulden. Herken jij in jouw praktijk die toename?
“Jazeker. Ondanks allerlei goede initiatieven blijkt er sprake van een stijgende trend: meer ondernemers en zzp’ers komen in de knel door financiële problemen. De gemiddelde schuldenlast bij aanmelding is inmiddels opgelopen tot € 142.000 en er is dan al sprake van zo’n drie jaar overleven. Daarom is inzetten op vroegsignalering en het geven van voorlichting zo belangrijk. Ook zou het taboe op schulden eraf moeten. Er blijkt bij ondernemers sprake van veel schaamte: financiële problemen koppelt men al snel aan slecht ondernemerschap. Juist die aanname belemmert het zoeken van hulp. Via de site www.mkbdoorgaan.nl informeren we de ondernemer over de mogelijkheden, in de hoop dat hij of zij eerder in aktie komt. Een goede tip daarnaast voor alle ondernemers die meer willen weten over geldzaken is het boek ‘Geldboek voor Ondernemers’ Dit maken wij jaarlijks samen met het Nibud en de Kamer van Koophandel en als Pdf eenvoudig te downloaden. Vorig jaar is dat maar liefst ruim 220.000 keer gebeurd!”
ZELF: Wat zijn over het algemeen de oorzaken voor financiële problemen van ondernemers?
“Die oorzaken zijn heel divers, net zo divers als de ondernemers. Wat je ziet is dat privé en zaak door elkaar lopen. Als je privé de huur niet betaalt gaat het met je onderneming ook al snel niet goed meer. Ook ruzie met zakelijke partners, of het ontbreken van ondernemersvaardigheden. We zien niet-willers maar ook niet-kunners. Soms ook ingrijpende life events waardoor de focus verdwijnt. En het kan iedereen gebeuren: we hebben ook twee ondernemers uit de Quote 500 kunnen helpen.”
ZELF: Hebben we genoeg tools beschikbaar om ondernemers te helpen?
“De WSNP in de oorspronkelijke vorm was fantastisch. Toen hadden we echt gereedschap om naar de schuldeisers toe te gaan. Ook het zgn. ‘payrollarrest’(HR 12-08-2005, ECLI:NL:HR:2005:AT7799) waar ik destijds aanstichter van was, heeft een enorme invloed gehad op het dwangakkoord. Maar toen de budgetten minder werden, ging men op zoek naar alternatieven. Dan bedacht men dit, dan weer dat. Bij welk potje moet je zijn? Dat zie je nu ook bij beschermingsbewind, Gemeente Deventer, Gemeente Groningen, die van de vergoeding uit de bijzondere bijstand afwillen en daarom zelf bewind gaan uitvoeren. Men blijft zoeken, en altijd draait het weer om geld. Terwijl vroegsignalering voorkomt dat de schulden ontstaan of zo hoog worden en de trajecten zo lang duren. Het is allemaal veel te ingewikkeld gemaakt.”
ZELF: Zoals de toeslagen?
“Precies. We spreken ondernemers in de problemen die recht hebben op toeslagen maar deze niet hebben aangevraagd. Men zegt door slechte ervaringen met terugvorderingen nooit meer een toeslag te willen, men durft niet meer. Men snapt het systeem niet en het veroorzaakt teveel stress.”
ZELF: Stel: jij mag één wens doen op het gebied van schuldhulpverlening, welke zou dat zijn?
“Haha, maar één? Mijn wens is iemand met een helicopterview in Den Haag. Centrale aansturing. Ga terug naar de basis, naar de bedoeling van destijds, keep it simple. Zet in op vroegsignalering, voorlichting. Zorg vanuit het Rijk dat iedereen die recht heeft op schuldhulpverlening, dat ook krijgt. Als beschermingsbewind nodig is om dat traject te ondersteunen, zorg dan dat dat gebeurt. Het is nu bij iedere gemeente anders geregeld en je bent afhankelijk van de aanwezige kennis bij de medewerkers. Daar is voor burgers niet meer uit te komen.”
ZELF: Zie jij daar een rol voor jezelf?
“Welnee, daar zijn vast andere kundige mensen voor. Laat mij maar de ideën aandragen. Ik ben erg voor het leggen van samenwerkingsverbanden en de diverse partijen bewegen tot regelvereenvoudiging. Dat gaat niet snel, maar laten we blijven volhouden!”
ZELF: Bewindvoerders en ondernemers met financiële problemen: is terughoudendheid terecht?
“Wij werken al samen met beschermingsbewindvoerders, maar nog veel te weinig. Er kan veel meer een brug worden geslagen tussen traditionele schuldhulpverlening en beschermingsbewind. Want ook voor ondernemers kan bewindvoering een prima instrument zijn tijdens het traject. Processen zouden daarmee veel beter op elkaar kunnen worden afgestemd, waardoor schuldhulpverleningstrajecten veel sneller kunnen. We moeten meer buiten de hokjes gaan denken en samenwerkingsverbanden opzoeken. Veel meer maatwerk, bijvoorbeeld tijdelijk bewind. Daar is de burger mee geholpen.”
ZELF: Wat zou je ons nog willen meegeven?
“Laatst zag ik bij Nieuwsuur de documentaire over de Romakinderen. Ze worden op rooftocht gezet en worden vervolgens gearresteerd en daarna weer teruggegeven aan ouders. Dat was echt een eyeopener. Romakinderen zijn nooit als slachtoffer gezien. Generatie op generatie weet men niet beter. Dit zie je ook terug met al die gezinnen die in armoede opgroeien. In bepaalde straten heb je altijd klanten . Zo vroeg, zo jong wordt de scheiding al gemaakt. Als je voor een dubbeltje geboren bent… dát zouden we moeten doorbreken!”
Door: Joyce Brandt en Fenny Tjeenk Willink
Mr. Jacqueline Zuidweg (1965) is oprichter/directeur van Zuidweg & Partners (schuldhulpverlening voor ondernemend Nederland) én Zakenvrouw van het Jaar 2012. Zij is sinds 1994 ondernemer, veelgevraagd spreker, presentator, schrijver en gastdocent. In 2013 verscheen haar boek ‘Vallen, opstaan en weer doorgaan’, vol met tips en adviezen voor en door ondernemers in uitdagende tijden. Ook is Jacqueline mede-initiatiefnemer van MKB Doorgaan.nl, dé portal voor mkb-bedrijven en zzp’ers die te maken hebben met dreigende (financiële) problemen. Daarnaast is zij bestuurslid van Jong Ondernemen.
